Zajęcia z edukacji polonistycznej z elementami filozofii
11.01.2023 r.
Temat: „Język to dzikie mięso”.
Wychodząc od przypomnienia miejsca Zbigniewa Herberta w naszej literaturze współczesnej i jego zbioru „Pan Cogito”, z racji poświęconej im dedykacji w wierszu Ryszarda Krynickiego „Język to dzikie mięso”, mówimy o języku. Homonimiczne znaczenie języka w wierszu pozwala na refleksję o tym, jak wszechpotężną władzę ma język w naszym życiu, jak potężną i bezlitosną jest bronią. Język może dotkliwie zranić, może atakować jak dzikie zwierzę. Język jest też wyrazem wewnętrznej walki człowieka. „To obnażone serce”, bo mowa obnaża, wyświetla i odsłania zamysły serca. Ale język, „to nieludzkie, co rośnie w nas i nas przerasta”, jest darem Boga przeznaczonym do wysokiej formy komunikowania się ludzi (przecież nie wszyscy ludzie mają dar mowy!). Dlatego ważna jest prawda mowy i mowa w obronie prawdy, aby nie „żywić się skłamaną prawdą”.
14.01.2023 r.
Temat: Narodowe mity. Z nostalgii za ładem i harmonią.
Mówimy o roli narodowych mitów. Najpierw o micie jedności narodowej upowszechnionym w romantyzmie (Zygmunt Krasiński: „Jeden tylko, jeden cud: z Szlachtą polską – polski Lud”). O micie przywódczej roli szlachty (a następnie inteligencji o szlacheckim rodowodzie) w drodze do niepodległości. Wreszcie – o micie chłopa, wywiedzionym już od Galla Anonima (Piasta), pracowitego i dzielnego, związanego mocno ze świętą podstawą jego egzystencji – ziemią. Przypominamy opinię Gospodarza z „Wesela” Stanisława Wyspiańskiego: „chłop potęgą jest i basta!” i konfrontujemy ją z „Chłopami” Władysława Stanisława Reymonta. Walka o ziemię i praca na ziemi, mimo że rządzą nią biologiczne instynkty, nabiera w utworze Reymonta cech wzniosłości, zostaje uświęcona liturgią, obrzędem, tradycyjnym gestem. Mitologizacji życia wiejskiego służy w powieści swoisty „bezczas historyczny”, co stwarza wrażenie nieprzemijalności egzystencji chłopskiej i uwzniośla biologiczną motywację porządku egzystencjalnego. W „Chłopach” z nostalgią powraca się do świata, w który panował ład, a człowiek żył w zgodzie z naturą.
18.01.2023 r.
Temat: „Idź”. Kierunek wyznaczony przez „wielkie słowa”.
Nawiązujemy do wiersza Ryszarda Krynickiego „Język to dzikie mięso” i jego dedykacji „Panu Zbigniewowi Herbertowi i Panu Cogito”. Czytamy najsłynniejszy wiersz Zbigniewa Herberta „Przesłanie Pana Cogito”, aby rozpoznać motywację Ryszarda Krynickiego. Odkrywamy wezwanie do życia w godności, życia z zasadami, za które nie czeka żadna nadzwyczajna nagroda, ale „złote runo nicości”. „Ocalenie” nie jest równoznaczna z ocaleniem życia. „Trzeba dać świadectwo”, zaświadczyć o służbie prawdzie, przyjmując „postawę wyprostowaną”. Trzeba pozostać wiernym „wielkim słowom” – ideom. Należą do nich miłość, prawda, wierność, honor, dobroć, miłosierdzie. Tworzymy swoistego rodzaju Dekalog z przesłań Pana Cogito, rozpoznając w nich źródła kultury europejskiej.
21.01.2023.
Temat: Przez wzruszenie estetyczne ku refleksji etycznej.
Mówimy o wielkiej wrażliwości na krzywdę społeczną zamkniętej w twórczości Stefana Żeromskiego. Przypominamy sylwetki szlachetnych ofiarników i reformatorów spalających się w samotnym rachunku daremnej walki o zmianę istniejącego porządku świata. Odwołujemy się do „Przesłania Pana Cogito” Zbigniewa Herberta, współczesnego apelu o wielką wrażliwość i wielką godność człowieka walczącego o „wielkie słowa” (idee). Rozpoznajemy, że w obronie człowieka, zwłaszcza skrzywdzonego, każdy czas jest właściwy. Poznajemy biblijną motywację wyboru dwóch zawodów, szczególnie uprzywilejowanych w twórczości S. Żeromskiego: lekarza i nauczyciela („Ja, Jahwe, będę twoim lekarzem”, „Nazywacie mnie nauczycielem i mistrzem … bo nim jestem”). Doktor Tomasz Judym, Joasia Podborska i Stasia Bozowska prowadzą nas przez wszystkie obszary społecznej nędzy, przez ogrom ludzkiego cierpienia, do ludzi wykluczonych, nie mających żadnej nadziei na lepszy los. Wreszcie podążamy śladem refleksji Judyma, który postrzega, że ludzka nędza pokazana na obrazie „Rybak”, kontemplowana jest jedynie w kategoriach estetycznych. Tymczasem powinna prowadzić do refleksji etycznej i być inspiracją do działania na rzecz naprawiania świata.
25.01.2023.
Temat: „Poszli nasi w bój bez broni”.
Mówimy o powstaniu styczniowym w rocznicę jego wybuchu. Wychodzimy od czytania dwóch obrazów: „Branki” Artura Grottgera i „Patrolu powstańczego” Maksymiliana Gierymskiego. Jeden i drugi ujawniają tragiczną kartę w naszej narodowej historii. Prezentujemy bohaterów tego heroicznego zrywu: 23-letniego Stefana Bobrowskiego, który był duszą powstania i wielkim jego orędownikiem, a który zginął w nierównym pojedynku oraz ostatniego dyktatora – Romualda Traugutta, przyjmującego odpowiedzialność za pozbawioną szans na zwycięstwo walkę. Przypominamy okoliczności egzekucji Traugutta na stokach warszawskiej cytadeli i innych członków Rządu Narodowego. I o heroicznym udziale żuawów śmierci, 400 nieustraszonych żołnierzy gen. Rochebrune’a walczących według dewizy starożytnych Spartan, którzy przybyli wspomóc powstańców w nierównej walce i wszyscy zginęli za naszą niepodległość.
28.01.2023.
Temat: Źródła naszej moralnej przemiany. Praca plastyczna.
Podejmujemy refleksję nad źródłami naszej moralnej przemiany. Tematem zajęć jest praca plastyczna, która ma owe źródła określić i pomóc zdefiniować obszary w największym stopniu wpływające na kształtowanie naszej osobowości, naszych upodobań, nawyków i wartości. Praca ma zostać opatrzona indywidualnym tytułem odzwierciedlającym proces przemiany.
Edukacja obywatelska
Tematami zajęć z edukacji obywatelskiej były w styczniu zagadnienia dotyczące patriotyzmu i wolności. Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu był okazją do przedstawienia świadectw i wspomnień ofiar tamtych dni, jako swojego rodzaju wołania o wartość nadrzędną i bezcenną, jaką jest pokój. „Godność człowieka fundamentem jego wolności” to temat zajęć, na których omówione zostały dokumenty stwierdzające, że wszyscy ludzie rodzą się wolni i równi w swej godności i w swych prawach. Są obdarzeni rozumem i sumieniem i powinni postępować wobec innych w duchu braterstwa. Nikt nie może pozostawać w stanie niewolnictwa lub służebności.
Art. 30 Konstytucji RP, uchwalonej w 1997 r. zakłada, że godność człowieka jest fundamentem jego wolności. Przyrodzona i niezbywalna godność człowieka stanowi źródło wolności i praw człowieka, jest ona nienaruszalna i jej poszanowanie i ochrona jest obowiązkiem władz publicznych. Niemniej jednak dostrzeganie pozytywnych cech u innych czy kształtowanie nawyków pozytywnego zachowania się wobec innych osób wymaga przestrzegania wspólnych norm, ustaleń i praw.
Edukacja historyczna
Głównym zagadnieniem omawianym na zajęciach z edukacji historycznej było powstanie styczniowe w 1863 r. – największe i najdłużej trwające polskie powstanie. Dziewczęta wysłuchały wykładu nauczyciela na temat ostatniej w XIX wieku próby wydźwignięcia się Polski na niepodległość i wykonały okolicznościową dekorację. Część zajęć odbyła się w Muzeum Miasta Krakowa, w Sukiennicach.
Dziewczęta z zaciekawieniem oglądały pamiątki po powstańcach styczniowych, ich broń i sztandary oraz ikonografię wodzów powstania, bitew i potyczek stoczonych z wojskami carskimi. Zobaczyły także przedmioty osobiste, jak luneta po dyktatorze powstania Romualdzie Traugutcie, czy pukiel włosów Zygmunta Sierakowskiego. Duże wrażenie na uczestniczkach zajęć wywarł wykonany przez więźnia cytadeli warszawskiej w 1863 roku guzik z chleba. Podobały im się także obrazy Artura Grottgera o tematyce powstańczej.
Kolejne zajęcia styczniowe z edukacji historycznej poświęcone były Janowi Matejce — jego działalności artystycznej i obywatelskiej postawie służby narodowi.W 2023 roku przypada 185. rocznica urodzin i 130. rocznica śmierci Jana Matejki. Senat Rzeczypospolitej Polskiej, doceniając twórczość tego artysty oraz jego działalność publiczną i patriotyczną, przyjął 16 listopada 2022 r. uchwałę ustanawiającą rok 2023 rokiem Jana Matejki.
Zajęcia z przedsiębiorczości
Na zajęciach z przedsiębiorczości wychowanki pracowały w dwóch grupach. W jednej z grup dziewczęta miały okazję zastanowić się wspólnie nad przykładami sytuacji, w których stajemy się konsumentami, zdefiniować znaczenie słowa „konsument” i zapoznać się z uprawnieniami prawnie mu przysługującymi. W pracy na zajęciach wykorzystano kodeks cywilny w odniesieniu do typów przestępstw i wykroczeń na szkodę konsumenta oraz czynów nieuczciwej konkurencji. Omówione zostały także zagadnienia dotyczące organizacji i instytucji prokonsumenckich m.in. UOKiK, Rzecznik Praw Konsumenta, Rzecznik Finansowy. Tematem zajęć w drugiej grupie wychowanek były zagadnienia dotyczące uczestników obrotu gospodarczego. Po przedstawieniu przez prowadzącą podziału na osoby fizyczne, prawne i tzw. ułomne osoby prawne – z przykładami określającymi podstawowe zasady funkcjonowania tych grup i ich reprezentacji – omówione zostały warunki, jakie trzeba spełnić przy otwarciu i prowadzeniu działalności gospodarczej. Na zakończenie zajęć dziewczęta otrzymały wniosek o wpis do CEIDG, który wypełniały wspólnie, korzystając z wyjaśnień prowadzącej. Bardzo zainteresowały ich możliwości, jakie daje obywatelom Elektroniczna Platforma Usług Administracji Publicznej (ePUAP).
Zajęcia z języka angielskiego
Podczas zajęć języka angielskiego w styczniu uczennice VIII klasy w krótkich, prostych rozmowach na temat swojej ojczyzny (m.in. dotyczących najwyższej góry, najdłuższej rzeki, największego jeziora, polskich Noblistów itp.) miały okazję sprawdzić, a także poszerzyć swoją wiedzę o Polsce i Polakach. Sporo czasu zajęły wychowankom ćwiczenia – wypełnianie kart pracy i grupowa gra językowa Jeopardy – utrwalające wiedzę teoretyczną dotyczącą budowy i zastosowania czasów przeszłych (Past Continuous i Past Simple). Uczennice klasy I LO rozpoczęły cykl zajęć dotyczących stolic Polski. Po wprowadzeniu przez nauczyciela koniecznego słownictwa, dziewczęta wypełniały karty pracy i grały w gry interaktywne, które określają jako najskuteczniejszy sposób zapamiętania nowych słów.
Następnie, uczestniczki zajęć obejrzały krótki film, podczas którego przewodnik oprowadza po Gnieźnie w języku angielskim. Była to doskonała okazja nie tylko do wzbogacenia zasobu angielskiego słownictwa, ale także swojej wiedzy na temat pierwszej stolicy Polski. Widać było ogromne zadowolenie dziewcząt, kiedy rozumiały, co mówi przewodnik i mogły poprawnie wypełnić karty pracy sprawdzające rozumienie ze słuchu.
Uczennice klasy III LO kontynuowały cykl zajęć „Koło życia”. W styczniu, lekcje dotyczyły zdrowego stylu życia. Dziewczęta rozmawiały na temat zasad zdrowego stylu życia i skutecznych sposobów dbałości o swoje zdrowie. Oczywiście, podczas realizacji wszystkich tematów nie zabrakło ulubionych ćwiczeń dziewcząt, czyli pracy z tekstami piosenek.
Zajęcia sportowo – rekreacyjne
W ramach realizacji programu sportowo – rekreacyjnego z elementami wychowania prozdrowotnego, w styczniu 2023 r. dziewczęta uczestniczyły w zajęciach z zespołowych gier sportowych – gra w piłkę siatkową, uczyły się bądź doskonaliły umiejętności jazdy na łyżwach oraz nabywały sprawności w ćwiczeniach na płotkach lekkoatletycznych Zasadniczym celem zajęć z piłką siatkową było doskonalenie odbić górnych i dolnych. Podczas gry w piłkę siatkową oprócz doskonalenia umiejętności sportowych i wykorzystania ich w celach prozdrowotnych dziewczęta miały okazję uczyć się współpracy w grupie i kształtować umiejętności aktywnego sposobu wykorzystywania czasu wolnego. Nauka jazdy na łyżwach dotyczyła przede wszystkim jazdy przodem. Zajęcia rozpoczęły się zabawami w berka, które nie tylko ożywiły i zmotywowały uczestniczki do zajęć, ale także były powodem do ogólnego śmiechu i radosnej atmosfery w pokonywaniu niechęci i obaw do jazdy na łyżwach. W głównej części zajęć wychowanki wykonywały następujące ćwiczenia: chód w przód na prostym odcinku, cały czas spoglądając w tył, „beczki” w przód jednonóż oraz „beczki” obunóż w przód. Nie były to łatwe ćwiczenia, ale dziewczęta były bardzo zmotywowane do opanowania wszystkich elementów gry na łyżwach. Odważyły się także zagrać w mini hokeja 3×3. Na zakończenie zajęć styczniowych wychowanki Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego im. Św. Siostry Faustyny w Krakowie uczestniczyły w zajęciach sportowo – rekreacyjnych, których tematem były: zagrywka dolna i tenisowa w piłce siatkowej oraz ćwiczenie sprawności specjalnej – ćwiczenia na płotkach lekkoatletycznych. Na zakończenie zajęć przeprowadzono mini turniej w piłkę siatkową. Dziewczęta podzielono na trzy zespoły i rozegrano mecze systemem „każdy z każdym”. Cele programu sportowo – rekreacyjnego z elementami wychowania prozdrowotnego m.in. tworzenie warunków do kształtowanie umiejętności i sprawności sportowej, samooceny i samokontroli sprawności fizycznej oraz współpracy w grupie zostały w styczniu 2023 r. zrealizowane. Podkreślić należy, że – zarówno w opinii prowadzącego zajęcia, jak i uczestniczek – na zajęciach panowała przyjazna, życzliwa atmosfera, sprzyjająca zaangażowaniu uczestniczek w realizację tematów zajęć i w konsekwencji w poprawę efektów prozdrowotnych wychowanek.